Recensie van Nationaal Vertaalcongres 2010: "De vertaalwereld binnenstebuiten"

Hoezo grijze muizen?

Door Elsowina Ruitenberg (dietsendeutsch@ziggo.nl)

Als ik van één ding doordrongen ben geraakt tijdens het Nationaal Vertaalcongres van afgelopen vrijdag, dan wel dat het beeld van vertalers als grijze muizen wat mij betreft zo snel mogelijk de wereld uit moet! Hannie Derks van Hanniebal Marketing & Research schudde ons flink wakker met haar vlotte presentatie, waarin ze de resultaten liet zien van haar onderzoek naar het imago van vertalers. Ze schetste een tamelijk somber beeld van onze beroepsgroep: veel mensen blijken geen idee te hebben van wat er allemaal wordt vertaald en wie dat dan doen. Ja, boeken, die worden natuurlijk vertaald, dat weet iedereen, maar kennelijk staat de gemiddelde Nederlander niet eens meer stil bij het feit dat alle ondertitels op televisie ook vertalingen zijn, zo gewoon is dat al geworden. En als die gemiddelde Nederlander al gaat nadenken over vertalers, dan komt hij of zij niet verder dan dat wij, vertalers, 'grijze muizen' zijn, slimme grijze muizen, dat wel, die de hele dag achter hun computer zitten. Nou, daar zijn we dan mooi klaar mee! Hoogste tijd om keuzes te maken, ons te concentreren op onze sterke kanten, ons te onderscheiden om... een 'gekleurde muis' te worden. Profilering, dus!

Het congres ter gelegenheid van het 20-jarig bestaan van de Vereniging van Zelfstandig Vertalers (VZV) ging van start met peptalk uit Den Haag: de SP werpt zich op als verdediger van de kleine zelfstandige. Sharon Gesthuizen gaf concrete voorbeelden van SP-voorstellen om de Haagse wet- en regelgeving aan te passen, zodat het MKB en zzp-ers hun positie kunnen versterken. Eén van de vragen aan haar ging over de gang van zaken bij (Europese) aanbestedingen door de overheid, die onaangename gevolgen heeft gehad in het geval van gerechtstolken en beëdigd vertalers die in het Rbtv geregistreerd zijn: er is een bijna monopoliepositie ontstaan op dit stuk van de vertaalmarkt, waardoor zvp-ers (zelfstandige vertalers zonder personeel) zwaar onder druk worden gezet om soms voor de helft van hun normale tarief te gaan werken. Dat kan de bedoeling van die aanbesteding toch niet zijn? Deze politica vroeg in haar reactie om concrete voorbeelden uit onze vertaalpraktijk ter onderbouwing, waarmee ze aan de slag kon.

Het volgende subthema van het congres was Prijs: Dennis Hessling van de NMa legde uit hoe het ook alweer precies zat met de mededingingsregels - in de daarop aansluitende forumdiscussie over prijsbepaling werd het probleem van de Europese aanbesteding, waardoor de tarieven sterk onder druk zijn komen te staan, opnieuw aangekaart. De dame en heren achter de tafel kregen een aantal stellingen over prijsbepaling voorgelegd en mochten daarop reageren. Helaas was er onvoldoende tijd om met de zaal verder in discussie te gaan.

Na de lunch was het tijd voor het onderwerp Professionalisering, met andere woorden: zijn wij (beëdigd) vertalers de enigen die gedwongen worden aan Permanente Educatie te doen en punten te verzamelen? De vertegenwoordiger van de Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ) gaf ons een waardevol advies: zorg als de donder voor een goede branchevereniging, waarin jullie allemaal zijn vertegenwoordigd, zodat je zelf kunt meebeslissen over je eigen professionele ontwikkeling. Waarvan akte! Uit het verhaal van leden van buitenlandse brancheverenigingen bleek overigens al snel dat die PE stuk voor stuk belangrijk vinden en zeker aanraden, maar bijna nergens verplichten.

In het laatste onderdeel van de dag stond Productkwaliteit centraal, een interactieve workshop over het beoordelen van een vertaling. De zaal kreeg 3 vertalingen voorgelegd van dezelfde tekst en mocht er een cijfer voor geven. Hilariteit ten top toen bleek dat de cijfers uiteenliepen van een 0 (cruciale informatie vergeten te vermelden in de vertaling) tot een 9 (heel aardig om te lezen). De dag werd afgesloten met een borrel + hapje en een gezellig muziekje op de achtergrond door het kwartet Humph.

Ik vond het een zeer geslaagd congres met een interessant programma en een goede mix aan onderwerpen en sprekers. Kortom, een inspirerende dag! Met dank aan de mannen van Teamwork, die tekenden voor de organisatie, en felicitaties aan de jarige VZV, die hiermee een bijzonder succesvol feestje heeft gevierd!

Meer informatie over het programma en de sprekers kun je vinden op de website van Teamwork. Een gekleurde muis kon ik zo gauw niet vinden, maar deze komt toch aardig in de buurt van het beeld dat ik zelf van vertalers heb: kundig, actief, betrokken en vooral ook opgewekt grijs!

Link naar Elsowinas blog op internet

Alle recensies »